ज़िन्दगी की शतरंज

ज़िन्दगी की शतरंज
-------------------

हम कुछ और नहीं,
हैं शतरंज के कुछ मोहरे

कभी चलते चाल सीधी,
कभी टेढ़ी ही चाल चलते,
हम कुछ और नहीं,
हैं  शतरंज के कुछ मोहरे

कभी रोक देती हमें कोई रूकावट,
कभी फांद कर उसे  आगे बढ़ते,
आ जाते कभी आमने सामने,
करते कुर्बान किसी को फायदे के लिए,
हो जाते हम कभी फ़ना किसी के लिए,
बढ़ जाते अकेले आगे कभी,
हम तरक्की की चाह में,
कभी मुकाबला करते आंधीयों का,
एक दिवार बन के,
हैं  कुछ काले कुछ उजले हमारे चेहरे
हम कुछ और नहीं,
हैं  शतरंज के कुछ मोहरे

खेलते हम अटपटे दाव,
कभी उलजाते, कभी खुद ही उलज जाते
रहेते शह देने की ताक में,
कभी जीत जाते,
खा जाते कभी मात,
हम कुछ और नहीं,
हैं  शतरंज के कुछ मोहरे

--सौरभ जोषी

ગઝલ
----- 

રહી ગઈ કહેવાની તુજને જે હૃદય ની વાત ખાસ,
તે ગઝલ ને કાવ્ય માં આજે રહે છે મારી પાસ,

જોયો અમીરી ને ગરીબી માં ફરક મેં એટલો,
કોકને ત્યાં છે દિવાળી, કોક ને માટે અમાસ

લઇ ગયું છે કોણ ચોરી મારા દિલ ના ચેન ને,
તારી આંખો પર છે શક, કાજી જરા કરજો તપાસ,

ઝાંઝવાઓ આમ ના તડપાવો મારી પ્યાસને,
આખા રણ ને એક ઘૂંટડે પી જવાની એ જ પ્યાસ

મારાપણામાં હું જ ખોવાઈ ગયો છું આજ તો,
શોધી આપે કોઈ મુજને, છે મને મારી તલાશ

ઉગતા સુરજ ને નમવા છે અહી તૈયાર સહુ,
છાયા પણ ભટકે ન પાસે, જેની ચાલે છે અમાસ

"સૌરભ" કરો ના ગમ તમે ડૂબી જવાનો આટલો,
તારશે નક્કી જ તારણહાર કાંઠે મારી લાશ 

--સૌરભ  જોષી  

ગઝલ
-----

કેવો હતો અસલ હું, કેવો થઇ ગયો
મારી જ ખુદની જાતથી અણજાણ થઇ ગયો

મૃગજળને જોઈ જોઈ ને એવી વધી તરસ,
દરિયાને કાંઠે આવીને તરસ્યો રહી ગયો

પ્રેમમાં એવી  મને લાગી હતી તલબ,
છીપાવવાને એ જ તલબ, ઝેર પી ગયો

મંઝીલને પામવાની તૃષા એટલી વધી,
પર્વત ખસી ગયો અને રસ્તો બની ગયો

ચાલ્યા ગયા મૂકી ને મને મારા આંસુઓ
દુખના જ ટાણે કેટલો તન્હા થઇ ગયો

કિસ્મત ના તારલા એ મને સાથ ના દીધો,
એથી મરી ગયો ને હું તારો થઇ ગયો

લોકોને ખુશી આપવા આ ડિલની શી જરૂર
હું ઓગળી ગયો અને 'સૌરભ' થઇ ગયો

--સૌરભ જોષી

ગઝલ

-- ધ્રુવભાઇ ભટ્ટ ની પંક્તિઓ ના પ્રતિકાવ્ય રૂપે --

 ગઝલ

-----

જીંદગી ને મોતનું તો ચક્ર છે, ચાલ્યા કરે, આ
ચાકડા પર પીંડ મૂકી આપણે તો જાત ઘડવી

છે લડાઈ આંતરિક આ મન ને કાબુ રાખવાની
ચાલ શીખી જાઉં કે  આવી લડાઈ કેમ લડવી

હો ભલે નડ્યા તમોને લોક આખી  જીંદગી માં,
સાવચેતી એમ રાખો કે નડે ના જાત અડવી

છો ભલે વિહ્વળ બની શોધે ખુદાને આખી દુનિયા
બે બરાબર છે ભલે જડવો ખુદા કે જાત જડવી

'સૌરભ' તમારી વાત ને છો લોક સ્વીકારે નહિ, પણ
વાત સાચી વાત છે લાગે ભલે ને વાત કડવી

--સૌરભ જોષી

મક્તા ની મથામણ

 બંકિમભાઈ  ભટ્ટ ના 'મક્તા ની મથામણ'  પ્રતિકાવ્ય ના પ્રતિકાવ્ય તરીકે 







મત્લા લખી ગયો ને હું મક્તા લખી ગયો,
પણ મૂળ જે વિચાર હતો એ જ રહી ગયો,

બહર જો થઇ ગયો તો મારો લય રહી ગયો,
સાંધુ જ્યાં એક તાંતણો બીજો તૂટી ગયો

આપ-લે વિચાર ની જ્યાં થાય શબ્દ થી
એવી સભા માં હુંય ત્યાં વક્તા બની ગયો

ઘેલો બની હું શબ્દ ની ચારેતરફ ફરું,
વિચાર મારો દૂરથી જોતો રહી ગયો

મારી ગઝલ માં શબ્દના ભંડાર છે ભર્યા,
વિચારો વગર આતમા એનો ઉડી ગયો

'બંકિમ' કહે ઠેકાણા વાળું કૈક તો લખો
મક્તાનું પૂંછડું છતાં 'સૌરભ' પકડી રહ્યો  

--સૌરભ 

Some computer science PJs

Courtesy : Ramprasad, Deepanjan

One day Deepanjan (a PhD student at IITK) and I were waiting for a bus
and we started coming up with CS PJs. Needless to say, they were
complete kundis! Thought I'll share the madness with you guys as well.
----------

P and NP walk into a bar and order the same cider each. The bartender
prepares one of them and place it on the table. P looks at NP and
asks, "Is this yours or mine?" and NP replies "Mine, I guess".
-------------

People are sitting in a bar, and Balanced-Paranthesis walks in and
shouts "Yabbadabbadooo". The bartender asks someone, "What's with that
guy?". "Oh him... he's context free".
---------------

A prof is taking attendance and shouts, "Palindromes...... (no
response) ... Palindromes ....(again nothing).... Can someone tell me
why palindromes isn't here?" and some student replies "He is not
regular sir".

--------------
A prof asks a student "what is 6x6" and gets the answer "32" from him.
And the prof still gives him some marks because he was only off by a
bit.

------------
(this srikanth and I were talking about someday) Someone asks me whom
I work under and I reply, "RP is in MA of course!" ( hint : Ramprasad works with Manindra Agrawal )

----------------------
(okay, a really horrible that I came up with while composing this
mail) P is walking in an alley and some suspicious guys are following
him. He starts running and those guys pursue. P gets very tense and
suddenly discovers his new power and starts tossing coins at them. The
robbers just run for those coins and P escapes. Someone who saw this
asks him what happeend and how he got these powers. And P replies,
"I'm P. But when I am tense, I become BPP"
 -------------------
 If a guy named Franklin Joe shows that graph isomorphism is in P, what
would he be called? GI-Joe!
----------------------


A chemistry student was studying the acidity of some compound and he
found it to be very alkaline. Meanwhile, some other CS grad student
managed to show that NP \subseteq P/poly. Suddenly the chemistyr
student foudn that his compound was very acidic. Why?
Because pH collapsed

-----------------------------
An immortal SMS by Rahul Muthu:
Hey, what did Manindra and co prove in 2002? I got an oxford
dictionary which is a 1960 edition, and even there 'Primes' is in P!
--------------------------------


Another one by Rahul Muthu:
A bunch of mathematicians were going for a cycle race in a forest. All
of them made it more or less on time but one of them finished the race
VERY late. When asked why, he explained that he walked the course. He
was a graph theorist, and thought cycles weren't allowed in forests.
--------------------------
P is late for class but has to head back for lunch. He rushes into the
lab and shouts "hey, can someone lend me their cycle?". Hamilton
offers his keys and P replies "No no, you keep yours. I can't find
your goddamn cycle. I'll take Euler's"

gazal

કાલ જે માણસ હતો શૈતાન થઇ ગયો,
હિંદુ થઇ ગયો કે મુસલમાન થઇ ગયો

સંગીન છે શું પ્રેમ નો અપરાધ એટલો
રક્ષક હતો સમાજ જે ભક્ષક થઇ ગયો

વસ્તી વધી છે ગીધની માનવના સ્વાંગમાં,
કોઈ ના મોતમાંયે એ 'ખાતો' થઇ ગયો

ગાંધી તને પૂજે બધા આજેય જીવથી
કાગળની હરી નોટમાં તું કેદ થઇ ગયો


વલ્લભ બીજો તો ક્યાંથી મળે આજ દેશને
સાંધે આ કોણ દેશ જે ટુકડા થઇ રહ્યો

"સૌરભ" વિચાર દેશનો અંજામ શું થશે,
હુલ્લડ ની આગથી જ જો આગાઝ થઇ ગયો

--સૌરભ જોષી

ग़ज़ल

मेरी आँखे इस तरहा नमकीन सा तू कर गया
कुछ तो हूँ  जिंदा मगर थोडा कही मैं मर गया

इस कदर में तेज़ भागा वक्त की रफ़्तार से
मुड़ के देखा वक्त मेरा दूर पीछे रह गया

ढूंढता रहेता हूँ मुजको मैं ही अपने आपमें
कोई मुजको ये बता दे मैं कहाँ पर खो गया

गम नहीं मुजको मेरे मरने का बस इस बात पर,
इस बहाने दर्द सारा  मेरे दिल का तो गया

क्या किया तुने फ़तेह मुजको सिकंदर ए बता
गर तेरे अंजाम में तू बेवतन सा रह गया

ऐश शेखों  को यहाँ क़ाज़ी तेरे इन्साफ में

और कही पर भूखा नंगा कोई बचपन मर गया

यूँ न होती बेरहम दुनिया तेरे आगोश में
लगता तू  चादर तानकर इश्वर कहीं पर सो गया

जिंदगी भर मैंने दफनाये मेरे अरमान को
फर्क क्या पड़ता है गर मैं खुद दफ़न सा हो गया

क्यों करू खुद पर यकीं 'सौरभ' मुझे तू ये बता

छोड़कर बेहाल मुजको मेरा साया भी गया


--सौरभ जोषी

કક્કા ની કવિતા

કક્કા ની કવિતા
--------------

કલરવ કરતો ક બોલિયો 'સૌથી પહેલા હું',
ખોં ખોં કરતો ખખડ્યો ખ 'ભઈ, રે'વા દે ને તું',

ગ એ આખું ગામ ગજાવ્યું, ઘ કરતો ઘૂઘવાટા,
ચ નો ચંચુપાત સાંભળી છ એ ઉડાડ્યા છાંટા,

જોરાવર જ ને જોઈ ઝ ને આવ્યા ઝળઝળિયાં,
ટગર ટગર ટ જોઈ રહ્યો કે ઠ વાવે છે ઠળિયા,


ડ નું ડમરું સાંભળી ને ઢોલ વગાડે ઢ
ફેણ ચડાવી પોલી પોલી ડણક દેતો ણ

તલવાર ચલાવી ત એ એવી થ ના ઉડ્યા થડીયા,
દ કહેતો 'ભઈ, જીતે એ કે જે હો દિલના બળિયા',

ધોધમાર ધ વરસ્યો એવો ન ના ઉડ્યા નળિયા,
પાંખ પ્રસારી પ બેઠો ને શોભ્યા ફ ના ફળિયા

બ કરતો બમ બમ તાનમાં, ભ થઇ ગયો ભમ,
મોળા મોળા મમરાથી મ કરે મોજથી મમ,

યાક ને કનડે ય એની તો ર એ નાખી રાવ ,
લ ની પડી લખોટી ત્યાં કે જ્યાં છે વ ની વાવ,

શંકાશીલ દ્રષ્ટિ એ ભાળે શ ષ નો  ષટકોણ ,
સ નું સસલું, હ નું હરણું જોતા આ તે કોણ ?

ળ ની પાછળ કોઈ ન'તું તો હાથમાં લીધું હળ,
ક્ષુબ્ધ થયો ક્ષ ક્ષણિક્ભર પણ સાચવી લીધી ક્ષણ,

જ્ઞ ને  જ્ઞાન જ્ઞાત ના થયું, એટલે મારી ધાપ,
જો કક્કો ના શીખો "સૌરભ", રહો અંગૂઠાછાપ

--સૌરભ જોષી

બહુ દિવસે વરસાદ માં ભીંજાણો...

બહુ દિવસે વરસાદ માં ભીંજાણો...
બળબળતા તડકા ને રેઢો મૂકી ને હું તો રગરગમાં જળ થી સીંચાણો
       બહુ દિવસે ....

ઘેંટાની દોડમાં આખડતા આખડતા જીવ મારો કેવો મૂંઝાણો
બહુ દિવસે...

દોડી દોડી ને હું તો થાક્યો એવો કે મારા જીવને ન થાતો આરામ
કંઈ બાજુ દોડું છું, શા માટે દોડું છું, એનું હું ભૂલી ગયો ભાન
કર્યા આંધળુકિયા એવા કે માયાના પથ્થરમાં જઈને અથડાણો
બહુ દિવસે ...

જોયું ચોમેર તો લાગ્યું એવું કે જાણે ઉંદર ની દોડે જમાત,
પોતામાં રચ્યા છે એવા સૌ સૌ કે પછી બીજા ની કરવી શું વાત?
પાછળ રહી જાઉં તો શું થાશે મારું, એ વાતે અંદરથી ગભરાણો
બહુ દિવસે ....

ગરજાતા વાદળા ને થનગનતા મોરલા એ ફૂંક એવી કાનમાં મારી,
પોરો ખાઈ ને જરા ફેરવ નજર કે તારી આસપાસ દુનિયા છે ન્યારી
આંખો ખુલતાં જ જોયું શીતળતા પ્રસરી ગઈ મસ્તીનો વાયરો મંડાણો
બહુ દિવસે ....

સતરંગી આકાશે ઉડ્યું મન મોકળું, વાદળમાં લખ્યું મેં નામ,
ઉપવનમાં ચોકોરે "સૌરભ" પ્રસરી ગઈ ને સુધરી ગઈ જીવનની શામ,
અલગારી થઇ ગ્યું ને નાચે મસ્તી થી મન, જીવ મારો એવો ધરાણો
બહુ દિવસે .....   

--સૌરભ જોષી
૩૦ જુન ૨૦૧૧

ગઝલ : કહી હું ના શક્યો ...

કહી હું ના શક્યો મુખથી હતી જે વાત અંતરની,
ન એ સમજી શક્યા આંખોથી મારી વાત અંતરની

ખુદા માની હું જેને પુજતો 'તો જીન્દગાની ભર,
નજર ઉંચી કરી જોયું તો નીકળી ભાત પત્થર ની

દરદ નાં આટલું સહેવાય ના રહેવાય મારાથી
હશે નક્કી જ કોઈ છાના ખૂણે વાત અંતરની

પ્રણય માં વાત શું કરવી વિધિ ની વક્રતાની, કે
મળી કંકોતરી ને એય પાછી તારા અક્ષરની

કંઈયે કેટલા સ્વપ્નો ગયા હોમાઈ આ દિલમાં
હજી પણ ભોગ માંગે છે આ એવી જાત ખપ્પર ની

ધરાના ભારથી બેવડ વળી ગઈ  જીંદગી મારી
ફરી ક્યારેક કરશું, ઓ દિવાના! વાત અંબરની


અરે! "સૌરભ" પૂછો છો શું કે મારા તારલા ક્યાં છે?
શનિ ને છે દશા મારી ને એ પણ સાડા સત્તર ની

-- સૌરભ જોષી
૨૪ જુન ૨૦૧૧

મહાદેવજી ને

મહાદેવજી  ને
---------------

કૈલાસે ઉપર બેઠા બેઠા મરકો અમથા શાને?

નીચે આવી જીવી જુઓ તો દેવ તમોને માને

નીચે ઉતરતાવેંત તમારે લેવા પડશે વિઝા,

વ્યાઘ્રચર્મ ના કપડામાં તો  ક્યાંથી કાઢો ખિસ્સા?

 

સૂટબૂટ માં આવીને ઇન્ટરવ્યુ પડશે દેવા,
નર્સરીના  એડમીશનના તમને ક્યાંથી હેવા?

વરદાન નહિ પણ ડોનેશન ની હોય બધી તૈયારી,

તંયે ગણેશજી ના ભણતરની લાગે એમાં વારી

એન્ટી-સુપરસ્ટીશન  વાળા થાય તમારી વાંહે,
ભૂતડીયા ના ગણ ને પરભો શું કામ રાખો પાંહે

ચાઈલ્ડ વેલ્ફેર વાળા કરશે કેસ તમારી ઉપર ,
શેં સમજાવો હાથી માથું શાને ધડ ની ઉપર

મથે સમિતિ મૂળ શોધવા ગંગા ગંદી શાને ?
લ્યો તમારી જટા સમાલી અડફેટે ના આવે

પશુ ક્રુરતા આચરવા પર નાખે તમને દંડી
કેમ તમારી વાંહે વાંહે ફરે બળદિયો નંદી ?

કલાકાર છો, ભૂખા મરશો, થાશો ઠેલંઠેલા,
તાંડવ ને અહીં કોણ પિછાણે ફિલમ ડાન્સ ના ઘેલા
 

અહીંયા આવી જીવવા જાશો પડે જીવન નો માર,

ઉપર છો તો ઉપર જ રયો  એમાં રહેશે સાર

--સૌરભ જોષી

એક ગઝલ

સફર આ વીતશે એનો મને કંઈ ગમ નથી, સાકી 

મને ગમ એટલો છે, રાહબર છૂટી જશે, સાકી 

તમારો સાથ તો હું ચાહતો 'તો જીન્દગાની ભર,

ખબર નહોતી મગર કે જીંદગી દેશે દગો, સાકી 

નથી આ જીન્દગાની ની મજા મિત્રો વગર, સાકી 

મગર મિત્રો જ આવા હાલ પર છોડી ગયા, સાકી 

તમોને શું ખબર કે જીંદગી એ કેમ જીવે છે ,

નહોતી કાંધ કોઈ મોત પર એને મળી , સાકી 

કહે "સૌરભ" કે આ તો વાત અણધારી થઇ, સાકી 

મઝારે એ ન આવ્યા , મોત ના આવ્યા ખબર , સાકી

-- સૌરભ જોષી

Turning your laptop into a wifi router

Well,
     It's been a long time since I have posted anything in english. Anyways, let me get to the point real quickly. I have two laptops and one wired connection through which I connect to the internet. So yesterday I turned one of my laptop into a wifi router and got both the laptops connected to internet.

If you search on google regarding 'turning your laptop into access point/router' you will find many ways to do it. Most of it describes it how to do it using command lines. Though, personally I am a big fan of command line, NetworkManager that comes with many linux distros makes it real easy.

What you do is the following. You can choose one laptop to be the mater ( which is going to be turned into a wifi router ) and another slave. At least these are the names I am going to use.

Connect the master to the wired network. I am assuming that you know how to get wired network working on your linux box. Once you have done this, it is really a piece of cake.


In master, click on NetworkManager symbol/applet ( usually sitting in the top-right corner ) and click on "Create New wireless network..". Choose an SSID(name) say "mynetwork". Choose a security mechanism ( say WEP 128bit ) and type in your key. You need to remember this key. That's it, your laptop is turned into a wifi router.

Now on the slave, it should show the wifi connection available by name "mynetwork". If it does not, go to nm ( NetworkManager) and go to "Connect to hidden  wireless network.." and provide the name "mynetwork" and the key that you have entered for the network. You should be good to go now.

What happens behind the scene is as follows. Master acts as a bootstrap server, dns server, gateway for the client. Hence, providing the client with an IP address and masquerading it to provide it connection to the outside world. Enables packet forwarding in the kernel ( "cat /proc/sys/net/ipv4/ip_forward" should show "1"). Checkout "sudo iptables -vL" and "sudo iptables -vL -t nat" in the master for more details. It provides dns service to the client through multicast dns without having to run a full fledged dns server. Routes are added into the routing table ( "sudo route") appropriately.

It does not matter if you do not understand the paragraph above. The good thing is that it has been made piece of cake for normal users and probably requires less amount of efforts than doing the same thing in windows.

Thing to note that you can connect multiple slaves to this masters. However, you may not get as good performance as a dedicated hardware router.

Happy networking!! :-)

ગઝલ ઉપર ગઝલ

ગા લ ગા ગા ગા વગર ગાયા કરું તોયે ગઝલ 

શબ્દ તું વરસે ને ભીંજાયા કરું તોયે ગઝલ 

શબ્દ છે બે-ચાર તેમાં, અર્થ પણ થોડા ઘણા 

જીંદગી ભળી જાય તો સોળે કળા ખીલે ગઝલ

છંદ ના બંધારણે છે  સાંકળે બંધાયેલી

પાંજરે દિલના કોઈ એને પૂરે, છૂટે ગઝલ

       હો  મજા શી  એમાં કે જો ફક્ત હું લખ્યા કરું   

       એ નજર જો ફેરવી દે,  ગદ્ય પણ લાગે ગઝલ 

 

માર્યો વખા નો કોઈ બંદો જો ન  ચિત્કારી શકે,

ત્યારે ખુદા ને હાક થી બોલાવે ફરિયાદી ગઝલ 

આશિક કોઈ  મૂંઝાઈ જાએ પ્રેમ માં જયારે કદી, 

અશ્રુભીની લાગણી ત્યારે બની આવે ગઝલ 

શાયરાના  મૌત, 'સૌરભ' , એવી ઈચ્છા આખરી,

હો કફન માં પણ કવન ને પાળીયે શોભે ગઝલ

 હો કયામત ની જો વેળા સાથ હું કોનો ચહું?

'સૌરભ' કહે છે ગૌણ બીજું જો મળી જાએ ગઝલ 

                        -- સૌરભ જોશી 

એકાદ-બે કવન

(મારો સૌ પ્રથમ છંદ બંધારણ વાળો શેર ..છંદ છે (લ ગા ગા ગા (૪))
દુઆ મારી કબૂલી લે ખુદા તારા જ લાભાર્થે,

સમીક્ષા ના કરે કોઈ ખુદા જો હોય તો ક્યાં છે ?

(નિનાદભાઈ ની રચના ના પ્રતિભાવમાં )

કૈંક રચના ને કવિતા ઓ, કૈંક રૂપાળી ગઝલ,

સમય જાતા જોયું, કોરા કાગળો મળ્યા

(ધ્રુવભાઇ ની રચના ના પ્રતિભાવ માં )
જોઈ મારી સામે દર્પણ આશ્ચર્યથી  જુએ એમ,
એમાં પડઘાતું પ્રતિબિંબ કોઈ અજાણ્યું પ્રાણી જેમ

चढ़ रहा है ज़हर मेरे दिलोदिमाग में,
मेरे अंतर को धीरे धीरे डसता है शहर  

(ભાવેશ ભાઈ ની ગઝલ ના પ્રતિભાવ માં )
મેં એ જોયું, અમીરો ને અહી ક્યાં આંચ આવે છે,
શું ઈશ્વર ની અદાલતમાંય કોઈ લાંચ માગે છે? 

(હેમલ ભાઈ ની ગઝલો ને પ્રતિભાવ તરીકે એમની ગઝલો ના જ બહરમાં)

તારી આંખો ના શમણા વચ્ચે,

ક્યાંક તને હું મળ્યા કરું છું.

મથે છે પામવા કાબુ આ માણસ જાત એ જોઈ,

ઉપર બેઠો ખુદા મારો જુઓ કેવો તો મરકે છે.

(પંકજ ભાઈ ની ગઝલ ના પ્રતિભાવ તરીકે એમની ગઝલ ના જ બહર માં )

ગઝલો ઘણી છે મેં વાંચી ને એમાં,

તમારી ગઝલ ની જમાવટ જુદી છે.

(નિનાદ ભટ્ટ ની રચના ના પ્રતિભાવ માં )

કલમ ને કાગળો થી ફક્ત તું લખતો નથી 'નિનાદ'

વહે છે ભાવના જ્યારે, અરે! ત્યારે લખાય છે

  (પંકજ ભટ્ટની ગઝલ ના પ્રતિભાવમાં)

 આમ 'પંકજ' કાં લખો ગઝલો તમે મક્તા વગર,

 જાણવું મારે છે કોનું રાજ આ કાગળ ઉપર 

 (બંકિમ ભટ્ટ ના  પ્રતિકાવ્ય ના પ્રતિભાવમાં)

 ભગત લખવું બાજુ પર મૂકી ચા જલ્દી મુકો ને ભૈ

 ચાની ચૂસકી લીધા વગર તો બંકિમ ભૈ કઈ લખશે નૈ

 

ઠળિયા વિના નો માણસ

ઠળિયા વિના નો માણસ 
--------------------------------

ભલે ચમકતો ઝાકઝમાળે
તદ્દન પોલો માણસ
ઠળિયા વિના નો માણસ

ફેસબુક માં ગળાબૂડ
સધિયાર  વિના  નો માણસ
ઠળિયા વિનાનો માણસ

કાગળ ના સુંઘે છે ફૂલ
ગુલઝાર વિના નો માણસ
ઠળિયા વિનાનો માણસ

સ્વીમ્મીંગ પૂલ માં ઉંધે કાંધ
દરિયા વિનાનો માણસ
ઠળિયા વિનાનો માણસ

ઊંચા ઊંચા મહેલો વચ્ચે
ફળિયા વિનાનો માણસ
ઠળિયા વિનાનો માણસ

આમ થી તેમ દડકતો જાય
તળિયા વિનાનો માણસ
ઠળિયા વિનાનો માણસ

ખચકાય નહિ એ લેતા જીવ
ઝળઝળિયાં વિના નો માણસ
ઠળિયા વિનાનો માણસ 

ક્યારે થાશે પીએચડી

ક્યારે થાશે પીએચડી
-----------------------

શરુ કરતાં તો કરી દીધી, પતે નહિ આ જલ્દી
એવી મોડી મોડી ખબર પડી, ક્યારે થાશે પીએચડી

શરુ શરુ માં ખુશ થયો, પછી થયો ઉદાસ
છેલ્લે કરી મેં રાડારાડી, ક્યારે થાશે પીએચડી

કેવી સીધી સમજી 'તી મેં, કેવી 'તી મેં ધારી,
આ તો નીકળી અવળી આડી, ક્યારે થાશે પીએચડી 

જેવી તેવી સમજી 'તી મેં , ભૂલ કરી મેં ભારી,
જબરી આ  ભારાડી , ક્યારે થાશે પીએચડી 

માસ્તર મારો એવો, મારેય નહિ ભણાવેય નહિ
કેવી વાટ લગાડી, ક્યારે થાશે પીએચડી

જરાય નહિ એ પાછળ જાતી, જરાય નહિ એ આગળ
અટકી ગઈ મારી ગાડી, ક્યારે થાશે પીએચડી

ખોયું મારું ચેન, ને ખોઈ મન ની શાંતિ,
ખોઈ મેં મારી નીંદરડી, ક્યારે થાશે પીએચડી

ગણતા ગણતા દિવસો ગયા, ગયા મહિનાઓ ભરમાર,
વઈ જશે શું સદી?, ક્યારે થાશે પીએચડી

આંખે મારા ચશ્માં વધ્યા, વધ્યા વાળ સફેદ,
ટાલ હવે તો પડવા માંડી, ક્યારે થાશે પીએચડી

ડોક્ટર ડોક્ટર બનતા બનતા
થઇ ગયો હું દર્દી, ક્યારે થાશે પીએચડી

ક્યારે પેપર પબ્લિશ થાશે, ક્યારે મળે  આઝાદી
ભારેખમ્મ ઊપાધી, ક્યારે થાશે પીએચડી

ગર્દિશ માં પણ કરો પ્રયાસ, રાત પછી જ હોવે છે ઉજાસ,
યત્ની ને જ  મળે છે ખાસ, એવી છે આ પીએચડી 

આ તો છે ભઈ જ્ઞાન ની ગંગા, કડવી તો પણ પીવા જેવી,
કહે 'સૌરભ'  થાઓ ભડવીર, થાવા દેજો પીએચડી

એક ટચુકડી પ્રેમ કહાણી

એક ટચુકડી પ્રેમ કહાણી
------------------------------

કહે અણુ ને અણુ,
'હું તને પ્રેમ માં વણું,
ને ચાલ તને હું પરણું,

'અલ્યા ડોબા, અક્કલ છે?,
ભાન છે થોડું ઘણું?

જો મળે અણુ ને અણુ,
તો બંધાય બે નું પારણું,
એક ઊર્જા ને બીજો અણુ,

ઊર્જા હશે તોફાની,
ને એથી ઊંધો અણુ,

હિરોશીમા તો કાંઈ નથી,
ફૂંકાશે બીજું ઘણું,

પરણવું જો હોય મને,
તો એક શરતે પરણું,

જાઈ સુરજદાદા માં,
જ્યાં મળે અણુ ને અણુ,

હું તારા માં મળું,
ને પાથરીએ પ્રકાશ પાથરણું'

-- સૌરભ જોષી

હું રજકણથી ય હલકો છું તો પર્વતથી ય ભારે છું મને ના તોળશો લોકો તમારા ત્રાજવા લઇને

"હું રજકણથી ય હલકો છું તો પર્વતથી ય ભારે છું
મને ના તોળશો લોકો તમારા ત્રાજવા લઇને"  -- બેફામ

IIT કાનપુર ના Computer Science વિભાગ નો lecture hall સંપૂર્ણ પણે ભરાઈ ગયો હતો. વિભાગ ની રજત જયંતી નિમિત્તે વિભાગ ના જુના નવા વિદ્યાર્થીઓ તથા પ્રાધ્યાપકો આવેલા હતા. ફક્ત IIT કાનપુર માં જ નહિ પણ સમગ્ર ભારત માં Computer Science નો પાયો નાખનાર પ્રો.રાજારામન અને પ્રો. મહાબાલા જેવા દિગ્ગજો પધાર્યા હતા.

એક પછી એક જુના વિદ્યાર્થી ઓ અને પ્રાધ્યાપકો ખાટી મીઠી યાદો ને વાગોળી રહ્યા હતા. અને સાથે સાથ અમે અમારા વિભાગ ની ભૂતકાળ ની સફર માણી રહ્યા હતા. એક પછી એક વક્તા પોતાની યાદો નું પોટલું શ્રોતા ઓ સમક્ષ ખુલ્લું મુકે એટલે શ્રોતાઓ પણ એમાં મમરો મુકતા જાય. 

ત્યાં જ અચાનક શ્રોતા માં થી એક જાણે બોલવાનું શરુ કર્યું. આમ તો વાંધો બીજો કોઈ ના હતું, પણ મારા માટે તો કાશ્મીરી પુલાવ ખાતા હોઈએ એમાં વચ્ચે કાંકરો આવી જાય એવો અનુભવ થયો. બીજું બધું તો ઠીક, પણ એક વાક્ય માં બીજા શબ્દો ઓછા અને 'like' વધારે વાર હતું. પૂર્ણ વિરામ કે અલ્પ વિરામ ને તિલાંજલિ આપી અને એને સ્થાને એને 'like ' ને સ્થાપિત કરી દીધું.

"I was like sitting over here and like the teacher was like there and like we used to like ....."

શ્રોતા ઓ માં થી એક વડીલે ઊભા થઇ ને એને સ્ટેજ પર આવી ને બોલવાનું કહ્યું. અને મોહને સ્ટેજ પર આવીને બોલવાનું શરુ કર્યું.

નાનો હતો ત્યાર થી જ મોહન  ઘેંટા ચાલ માં જોતરાઈ ગયો. ફક્ત ભારત ની જ નહિ પરંતુ વિશ્વ માં સૌથી  કઠણ પરીક્ષાઓ માં જેની ગણના થાય છે, જ્યાં પરીક્ષાર્થીઓ લાખો માં અને નસીબવંતા ઓ ફક્ત સેંકડો માં હોય છે, એવી IIT ની પ્રવેશ પરીક્ષા JEE માં અવ્વલ દરજ્જે આવી ને જેના માટે ગળાકાપ સ્પર્ધા થાય છે એવા IIT કાનપુર ના Computer Science વિભાગ માં પ્રવેશ મેળવ્યો. 

IIT માં આવ્યા પછી એક નવી રેસ શરુ થઈ. પ્રેસિડેન્ટ ગોલ્ડ મેડલ માટે ની રેસ.  ચાર ચાર વર્ષ સુધી IIT ની અગ્નિ પરીક્ષાઓ માં દરેક દરેક વિષય માં જે પૂરે પુરા ૧૦/૧૦ ગુણ મેળવે તે મોરલા (વિરલા ) ના ગળા પર આ ગોલ્ડ મેડલ શોભતો. 

"IIT મારા માટે સૌથી સારી વાત એ બની કે પહેલા જ સેમેસ્ટર માં મને ૯.૬/૧૦ મળ્યા અને હું ઘેંટા ચાલ માં થી અલગ થઈ ગયો." 

મોહને ખરા અર્થ માં એ પછી ગુણ દેવી ની નહિ પણ જ્ઞાન દેવી ની આરાધના શરુ કરી. પેલા ૩ idiot ના આમીર ખાન ને પણ પાછળ પાડે એવી. પરીક્ષા ની તૈયારી ફક્ત પાસ થવા પુરતું કરતો. બાકી ના સમય માં પ્રોજેક્ટ વગેરે કરી ને પ્રેક્ટીકલ જ્ઞાન  મેળવતો. દીકરો સોના ની ખાણ પર બેઠો હોય પછી કયો બાપ સપના ના સેવે? સરકારી નોકરી કરતા મોહન ના બાપે પોતાનું સપનું દીકરા પર થોપ્યું.

"બેટા, તારે IAS  ઓફીસર બનવાનું છે."

"પણ પપ્પા મારે હજી આગળ ભણવું છે. હજી તો મારે નક્કી કરવાનું બાકી છે કે મારે શું કરવું છે. મારા જીવન નું ધ્યેય મને તો નક્કી કરવા દો?"

"આટલું તો ભણ્યો. હવે કેટલુંક ભણવું છે? IAS ઓફીસર થઈ જા એટલે રાજા ની જેમ જીવીશ."

દીકરો બાપ સામે વધુ તો કઈ બોલી ના શક્યો. IAS ની પરીક્ષા આપવા માટે સંમત થઈ ગયો. ફક્ત મન માં એક ગાંઠ વાળી લીધી.

IIT ચોથું વર્ષ. સૌ પોત પોતાની કારકિર્દી ને સજાવવા માં પડ્યા હતા. કોઈક ને મલ્ટીનેશનલ કંપની માં નોકરી મળી હતી તો કોઈ આગળ ભણવા જઈ રહ્યું હતું. 

ફોન પર મોહન પોતાના પપ્પા સાથે વાત કરી રહ્યો હતો.

"પપ્પા, મારે આગળ ભણ્યા જવું છે."

"બેટા, તારા ટેબલ પર IAS નો ઓફર લેટર પડ્યો છે. હવે બોલ, શું વિચાર છે તારો?"

મોહન થોડી વાર અટકી ગયો. પછી બોલ્યો, " પપ્પા, મારો હજી એ જ વિચાર છે. અમેરિકા ની Messachusetts Institute of Technology માં મને એડમીશન મળી ગયું છે." જેના દીકરા ને વિશ્વ ની સર્વોત્તમ સંસ્થા માં પ્રવેશ મળ્યો હોય, એ બાપ  શું બોલે?

થોડા સમય પછી બીજો સંવાદ.

"પપ્પા, હું ભણવાનું છોડી રહ્યો છું. મને લાગે છે કે મારી મંઝીલ ક્યાંક બહાર છે. મારે દુનિયા નો અનુભવ લેવો છે. પોતાની કંપની શરુ કરવી છે."  ના મોહને બાપ પાસે પૈસા માગ્યા કે ના બાપે એને રોકવાની કોશિશ કરી.MIT  જેવી સંસ્થા ને લાત મારી ને જતો રહે એને કોણ સમજાવે?

"મારી પાસે IIT કાનપુર ની ડીગ્રી હતી. એટલે દિલ માં પૂરો વિશ્વાસ હતો કે છેલ્લે કઈ નહિ થાય તો મને ક્યાંક સારી નોકરી તો મળી જ જશે. ...." મોહને બોલવાનું ચાલુ રાખ્યું.

મોહને જે કંપની ખોલી, એ ડૂબી ગઈ.  બીજી શરુ કરી, એના પણ એ જ હાલ. ત્રીજી પછી ચોથી ...છેલ્લે બદકિસ્મતી મોહન થી થાકી ગઈ. મોહન આજે ભારત ની એક પ્રખ્યાત કંપની નો પાયો નાખનાર અને ભાગીદાર છે.

હું મન માં વિચારી રહ્યો કે જેને 'કાંકરો' સમજતા હોય એ ક્યારેક 'હીરો' પણ હોય છે.

(સત્યઘટના પરથી )